Getuigenis van Carmen Chito

Wie als meisje geboren werd in de Ecuadoraanse hooglanden van Chimborazo, was één generatie geleden nog voorbestemd als het vijfde wiel aan de wagen in het gezin. De schoolcarrière van Carmen eindigde abrupt toen ze twaalf was. Vader werd ziek, en dus moest ze gaan werken om de geneesmiddelen te bekostigen.

 

‘Omdat we zelf geen grond hadden, werkte ik drie dagen per week als landarbeidster’, vertelt Carmen. De rest van de tijd hield ze zich bezig met de dieren die op hun boerderij rondliepen: enkele varkens, konijnen en cavia’s. ‘Ik heb altijd de ambitie gehad om verder te studeren. Maar van mijn vader moest ik thuisblijven. Hij had een heilige schrik dat ik onderweg naar één of andere cursus zou aangerand worden.’

 

Zelfontwikkeling

 

Carmen kon pas na haar huwelijk werk maken van haar zelfontwikkeling. Van haar echtgenoot mocht ze wél cursussen volgen en haar schoonouders stelden enkele klein percelen ter beschikking voor de teelt van maïs, bonen en voedergewassen. De selfmade boerin bekwaamde zich in de kweek van cavia’s, een delicatesse die je op de menukaart vindt van de betere restaurants in Ecuador.

‘Destijds stonden de hokken met cavia’s op elkaar gestapeld in onze woonkamer. Gewoon voor eigen consumptie, want vroeger hadden we geen idee aan wie we het vlees moesten verkopen. In 2007 is alles veranderd door de oprichting van de coöperatie Señor Cuy. Vandaag heb ik een aparte stal waarin ik 180 dieren kan huisvesten, netjes opgedeeld in compartimenten op basis van de productiecyclus’, zegt Carmen. Cavia’s zijn slachtrijp in drie maanden tijd. Daarom zijn ze zoals melkkoeien: ze zorgen voor een permanente cashflow. Bovendien vergen cavia’s in vergelijking met runderen weinig investeringskosten en weinig zware arbeid. 

 

Carmen weet dat Señor Cuy al jaren gesteund wordt door Trias. Naast de versterking van de organisatiestructuur zorgen we ervoor dat de coöperatie kwaliteitsdiensten levert aan de leden. Het resultaat is dat Carmen de technische kneepjes van het vak beheerst: ziektepreventie, stalinfrastructuur, voederwinning, fokstrategie, enzovoort. Maandelijks verkoopt ze aan de coöperatie een paar tientallen dieren aan een gemiddelde prijs van 6,5 dollar per cavia. Die prijs ligt een flink eind boven de gemiddelde marktnotering omdat Señor Cuy de cavia’s zelf slacht en verwerkt tot hoogwaardige eindproducten als vacuümverpakte worsten en nuggets. 

 

Peperdure studies

 

De inkomsten uit haar caviakweek helpen Carmen om de studies van haar twee zonen te financieren. 'Op jaarbasis moet ik daar 2.500 dollar voor betalen. Vooral de facturen van de militaire school waar mijn oudste zoon van twintig studeert, wegen heel zwaar door op het gezinsbudget. We moeten nog enkele jaren doorbijten, tot beiden zijn afgestudeerd’, legt Carmen uit.

 

De professionalisering van haar caviakweek heeft Carmen het nodige zelfvertrouwen gegeven om nog een andere activiteit op te starten. Bij de caviakwekers in de buurt haalt ze de mest op. In combinatie met organisch afval maakt Carmen van die mest een SuperMescla, een compost die ze als biologische meststof verkoopt. Enkele jaren geleden begon ze met tien zakken per maand. Intussen is de maandelijkse productie gestegen tot 500 zakken. De gemiddelde nettowinst per zak bedraagt 0,39 dollar, goed voor een extra inkomen van een kleine 200 dollar per maand.

 

Uit de verkoop van haar cavia’s en compost puurt Carmen een inkomen dat hoger is dan dat van haar echtgenoot, die 300 dollar per maand verdient bij een bedrijf dat meststoffen, gewasbescherming en zaaigoed verkoopt aan boeren. ‘Maar voor de productie van mijn compost krijg ik wel hulp van mijn man en kinderen’, nuanceert Carmen in alle bescheidenheid. ‘Ik zorg voor het algemeen beheer, terwijl zij alle verrichtingen doen met de computer. Dat heb ik zelf nooit geleerd.’ 

 

Sociale zekerheid

 

De grote dromen van Carmen? ‘Ik voel mij een echte onderneemster, en dus zou ik graag de productie van mijn cavia’s en compost verder uitbreiden.’ Meer dan ooit oogt de toekomst van Carmen en haar gezin rooskleurig. De enige vrees die ze heeft, is dat ze op een dag zal kraken onder de fysieke arbeid. ‘Ik heb last van hernia, maar de pijn is voorlopig nog draaglijk’, klinkt het. Jaarlijks betaalt Carmen 35 euro als sociale bijdrage. Daarvoor krijgt ze de kostprijs van geneesmiddelen terugbetaald. Voor alle duidelijkheid: mocht ze op een dag niet meer kunnen werken, dan heeft ze geen recht op een uitkering.

 

Carmen gaat ervan uit dat minstens één van haar zonen de caviakweek en compostproductie zal verder zetten. ‘Maar daarnaast moeten ze nog andere activiteiten uitbouwen. Dan moeten ze later niet leven met de financiële onzekerheid waar wij dagelijks mee kampen.’ Hoe ze zelf haar oude dag wil slijten? ‘Ik zal zo lang mogelijk actief blijven. Als het echt niet meer gaat, zal ik op mijn kinderen kunnen rekenen. Naast ondernemingszin is de zorg voor elkaar onze voornaamste bron van sociale zekerheid.’